Szczegóły publikacji

Opis bibliograficzny

Autorzy (2)

• AGHBielowicz Barbara
• AGHMisiak Jacek

Słowa kluczowe

Dane bibliometryczne

ID BaDAP	102041
Data dodania do BaDAP	2016-11-30
Tekst źródłowy	URL
DOI	10.1515/gospo-2016-0027
Rok publikacji	2016
Typ publikacji	artykuł w czasopiśmie
Otwarty dostęp
Creative Commons
Czasopismo/seria	Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management

Streszczenie

Z uwagi na dynamiczne zmiany klimatyczne, które częściowo spowodowane są użytkowaniem węgla, ważne jest badanie zawartości substancji szkodliwych. Niebezpieczne zanieczyszczenia powietrza, powstające podczas spalania węgla (np, As, S e, Hg, Pb, S b), są często związane z minerałami siarczkowymi w węglu. Przedmiotem badań były siarczki, które występują w polskim węglu kamiennym. S iarczki są jedną z form występowania siarki w węglu. Przeprowadzona praca skupiła się głównie na charakterystyce form występowania siarczków w skali makroskopowej i mikroskopowej, a także analizie chemicznej w mikroobszarze. Badania były prowadzone dla pokładów 301-308 ze wschodniej części Górnośląskiego Z agłębia Węglowego, stratygraficznie zaliczanych do najwyższej części warstw orzeskich s.s. (westfal B). Z ostały opróbowane pokłady węgla w wyrobiskach podziemnych kopalń Jan Kanty, S obieski Jaworzno III, Wesoła i Z iemowit. Siarczki żelaza (piryt, markasyt) w pokładach węgla kamiennego warstw orzeskich s.s. tworzą różnego rodzaju nagromadzenia widoczne makroskopowo. S ą to formy masywne, żyłowe, gniazdowe (impregnacyjne) i rozproszone. Na podstawie obserwacji mikroskopowych wyróżniono następujące formy występowania siarczków żelaza w badanym węglu: żyłowe, masywne, szkieletowe, gniazdowe, impregnacyjne, piryt framboidalny oraz euhedralne kryształy. Najczęściej spotykane formy siarczków w badanych pokładach węgla to formy żyłowe, które przecinają węgiel w różnych kierunkach, zwykle tworząc rozbudowane formy dendrytyczne i szkieletowe. S iarczki żelaza często tworzą także formy impregnacyjne, które nie są powiązane bezpośrednio z żyłami i fuzynitem. W trakcie analizy w mikroobszarze WDS został zbadany skład chemiczny siarczków w ośmiu próbach węgla. Jak wynika z przeprowadzonej analizy w badanych pokładach występują głównie siarczki żelaza FeS2. W siarczkach żelaza obserwuje się niewielkie domieszki Pb, Hg, Z n, C u, Ag, C o S b, Ni. Tylko w pojedynczych minerałach stwierdzono domieszki As i C d. Z domieszek w pirycie i markasycie najwyższe koncentracje ma ołów, który osiąga nawet w analizach punktowych w mikroobszarze 1,06%. W próbach znajdują się także w niewielkich ilościach: galena, tlenki tytanu (rutyl), monacyt oraz baryt. Miejscami stwierdzono współwystępowanie żył z pirytem i dolomitem oraz pirytu z apatytem. Dolomit wypełnia także część komórek w fuzynicie.

Abstract

Due to dynamic climatic changes resulting, among others, from the use of coal, the content of harmful substances in coal is of particular importance. Dangerous air pollution resulting from the burning of coal (e.g. As, Se, Hg, Pb, Sb) is often associated with sulfide minerals in coal. The study focused on the sulphides occurring in Polish hard coal deposits. Sulfides are one of the forms of occurrence of sulfur in coal. In this paper, an emphasis has been placed on on the characteristics of forms of occurrence of sulphides on both macroscopic and microscopic scale and on the chemical analysis in the micro area. The study has been conducted for the No. 301-308 seams from the eastern part of the Upper Silesian Coal Basin, stratigraphically belonging to the highest part of the Orzesze Beds s.s. (Westphalian B). The coal samples have been collected from the coal seams in the underground excavations of the following coal mines: Jan Kanty, Sobieski Jaworzno III, Wesola and Ziemowit hard coal mine. Iron sulfides (pyrite, marcasite) in coal seams of the Orzesze Beds s.s. form various forms of macroscopically visible aggregates. These include massive, vein, pocket-like (impregnation) or dispersed forms. On the basis of microscopic observations, the following forms of occurence of iron sulphides in the tested coal have been determined: skeletal and massive vein forms, massive pocket-like (impregnation) forms, framboidal pyrite and euhedral crystals. The most common form of sulfides in the studied coal seams are vein forms cutting across bedding, usually creating complex dendritic and skeletal forms. Iron sulfides often occur in pocket-like ( impregnation) forms, not directly linked with vein forms and fusinite. The WDS analysis in the micro area has revealed the chemical composition of sulfides in eight coal samples. As follows from the analysis, the tested coal seams are dominated by FeS2 iron sulfides. It has been shown that the iron sulfides contained small admixtures of Pb, Hg, Zn, Cu, Ag, Co Sb and Ni. The admixtures of As and Cd have been observed only in individual minerals. Lead, reaching up to 1.06%, has the highest concentration out of all admixtures in pyrite and marcasite. Small amounts of galena, titanium oxides (rutile), monazite and barite have also been found in the tested coal samples. Locally, vein forms, pyrite and dolomite were interlaying each other; the same applies to pyrite and apatite. In addition, dolomite fills part of the cells in fusinite.

Publikacje, które mogą Cię zainteresować